Stel je voor dat lezen niet alleen gaat over het volgen van woorden op een pagina, maar over een levendige uitwisseling van ideeën, waarbij elke zin de deur opent naar een nieuwe wereld van begrip. Dit is precies wat dialoog lezen inhoudt. Het is een interactieve leesstrategie waar leerlingen en leerkrachten samen een tekst verkennen en discussiëren over de inhoud. In plaats van alleen te luisteren, moedigt dialoog lezen studenten aan om vragen te stellen, verbindingen te leggen en hun interpretaties te delen.
Voorbeeld
Denk aan een klas waar de leerlingen en de leraar samen een verhaal over avontuurlijke piraten lezen. Terwijl ze lezen, pauzeert de leraar en vraagt: “Wat denken jullie dat de piraat nu zal doen?” Kinderen speculeren, gebaseerd op de tekst en hun eigen ervaringen. Dit is dialoog lezen in actie.
Waarom het Belangrijk is
Dialoog lezen is cruciaal voor begrijpend lezen omdat het lezers niet alleen aanmoedigt om actief betrokken te zijn bij de tekst, maar hen ook leert dieper na te denken over de inhoud. Het helpt lezers om kritisch te denken, verbindingen te maken tussen wat ze lezen en wat ze al weten, en bevordert een liefde voor lezen door het dynamischer en persoonlijker te maken.
Hoe het Werkt
- Kies een tekst die geschikt is voor dialoog lezen. Idealiter zou dit iets moeten zijn dat zowel informatief als open voor interpretatie is.
- Lees met een groep of met een partner. Dit kan in een klaslokaal zijn, maar ook thuis tussen ouder en kind.
- Pauzeer regelmatig tijdens het lezen om discussie te stimuleren. Stel open vragen zoals “Wat denk je dat er hierna zal gebeuren?” of “Waarom denk je dat deze persoon zo handelde?”
- Stimuleer alle deelnemers om hun gedachten te delen, zelfs als deze van elkaar verschillen. Dialoog lezen draait om het verkennen van verschillende perspectieven.
- Koppel de discussie terug naar de tekst om de verbinding tussen discussie en leesvaardigheid te versterken.
Tips voor Effectief Gebruik
- [ ] Moedig kritisch denken aan door uitdagende vragen te stellen die studenten niet alleen met ‘ja’ of ‘nee’ kunnen beantwoorden.
- [ ] Wees inclusief, zorg ervoor dat iedereen de kans krijgt om te spreken en hun ideeën te delen.
- [ ] Gebruik visuele hulpmiddelen zoals afbeeldingen of conceptkaarten om complexe ideeën te ondersteunen en te verduidelijken.
Valkuilen of Veelgemaakte Fouten
Een veelvoorkomende valkuil is het dominante gesprek van één deelnemer, waardoor anderen zich buitengesloten kunnen voelen. Zorg ervoor dat de dialoog inclusief en evenwichtig is. Daarnaast kan te sterk focussen op ‘het juiste antwoord’ de vrije stroom van ideeën belemmeren. Dialoog lezen draait om het verkennen, niet per se om het bereiken van een consensus.
Samenvatting
Dialoog lezen verandert het leesproces van een solitaire in een gezamenlijke activiteit, waarbij tekst tot leven komt door gedeelde interpretaties en discussies. Het bevordert kritisch denken, luistervaardigheden, en een dieper begrip van de tekst. Door deze strategie te omarmen, zowel in de klas als thuis, kun je een stimulerende omgeving creëren die de liefde voor lezen en leren bevordert.
