Democratisch onderwijs is een onderwijsvorm waar leerlingen meer te zeggen hebben over hun eigen leerproces en over hoe de school wordt geleid. Het draait allemaal om zelfgestuurd leren, waarbij je kind de vrijheid krijgt om zijn of haar eigen leerpad te kiezen, en gelijkwaardigheid, wat betekent dat ieders stem telt, of je nu de jongste leerling bent of de directeur.
Voorbeeld
Stel je voor: in plaats van dat de juf of meester beslist dat iedereen tegelijk rekenen of taal doet, mogen de kinderen zelf kiezen aan welke projecten of vakken ze werken en wanneer. En als er belangrijke beslissingen genomen moeten worden over de school, zoals welke regels er zijn of wat er met het schoolplein gebeurt, krijgen de leerlingen hierover mee te beslissen.
Waarom het Belangrijk is
Deze manier van leren is belangrijk omdat het kinderen niet alleen kennis bijbrengt, maar ook hoe ze verantwoordelijk kunnen zijn voor hun eigen leren en de gemeenschap om hen heen. Het leert hen belangrijke vaardigheden zoals zelfstandigheid, kritisch denken en hoe ze een actieve rol kunnen spelen in een groep.
Hoe het Werkt
Bij democratisch onderwijs bepalen de leerlingen samen met de leraren de regels en nemen ze samen besluiten. Dit kan gaan over de dagindeling, welke projecten er worden gestart, of hoe bepaalde conflicten worden opgelost. Vaak wordt er gestemd om tot een besluit te komen, waarbij iedereen – leerlingen én leraren – één stem heeft.
Tips voor Effectief Gebruik
- Luister en Stem: Leer je kind hoe belangrijk het is om naar anderen te luisteren en een weloverwogen stem uit te brengen.
- Zelfreflectie: Moedig je kind aan om zelf na te denken over wat het leuk vindt om te leren, en hoe het graag wil leren.
- Verantwoordelijkheid: Help je kind verantwoordelijkheid te nemen voor zowel zijn/haar eigen leren als voor de groep of gemeenschap.
Valkuilen of Veelgemaakte Fouten
- Te veel Vrijheid: Er is een balans nodig; te veel vrijheid kan soms leiden tot gebrek aan structuur, waardoor kinderen belangrijke basisvaardigheden kunnen missen.
- Misverstanden over Gelijke Inbreng: Gelijkwaardigheid betekent niet dat kinderen altijd hun zin krijgen, maar dat iedereen gehoord wordt en samen beslissingen worden gemaakt.
Samenvatting
Democratisch onderwijs is een benadering waarbij leerlingen betrokken zijn in hun eigen leerproces en de besluitvorming binnen de school. Het bevordert zelfstandigheid, gelijkwaardigheid en gemeenschapszin. Door kinderen verantwoordelijkheid en een stem te geven, leren ze niet alleen academische vaardigheden, maar ook hoe ze een actieve en verantwoordelijke burger kunnen zijn. Let wel op de balans tussen vrijheid en structuur, en dat gelijkwaardigheid in stemmen niet betekent dat iedereen altijd zijn zin krijgt.
