Heb je je ooit afgevraagd waarom je “chocolade” schrijft zoals je het schrijft, terwijl je geen duidelijk hoorbare regel kunt toepassen op de spelling? Of waarom “restaurant” zo’n lastige lettercombinatie heeft? Voor dit soort woorden bestaan er geen vaste spelregels of duidelijke ezelsbruggetjes. Deze woorden noemen we in de basisschoolmethode vaak “weetwoorden”. Laten we er eens wat dieper op ingaan.
Wat zijn Weetwoorden?
Weetwoorden zijn woorden waarvan de spelling niet logisch kan worden afgeleid uit een regel of een klank. Je kunt er geen simpele truc op loslaten—je moet de schrijfwijze gewoon weten. Denk aan woorden zoals:
- chocolade (in plaats van “sjokolade”)
- restaurant (met “au” en “an” op het einde)
- cadeau (met een “eau” die je niet uit de uitspraak kunt halen)
- goh (waarom een “h” aan het eind en geen duidelijke klank?)
Het zijn dus vaak leenwoorden, woorden met een afwijkende of oudere spelling, of woorden die om een andere historische of etymologische reden niet ‘regelmatig’ zijn.
Waarom ze lastig zijn
Bij veel andere spellingonderwerpen (denk aan werkwoordspelling, verenkelen en verdubbelen van klinkers, of de au/ou-regel) kun je je kind een handvat geven om de juiste spelling te bepalen. Bij weetwoorden ontbreekt zo’n handvat volledig. Dat kan voor kinderen verwarrend of frustrerend zijn: “Hoezo kun je me niet vertellen hoe ik het uitzoek?”
Hoe Pak je Weetwoorden aan?
1. Herhaling, Herhaling, Herhaling
Omdat er geen specifieke regels zijn, draait alles om onthouden. Regelmatige blootstelling aan het woord helpt:
- Schrijf het woord regelmatig op.
- Lees het in context (in een verhaal, op een kaartje, in een oefening).
- Benoem het woord hardop, zodat de schrijfwijze in het geheugen gegrift raakt.
2. Maak Gebruik van Woordenlijsten of Flashcards
- Laat je kind zelf kaartjes maken met het weetwoord op de ene kant en een korte zin op de andere kant.
- Stel een routine op: bekijk elke dag een paar kaartjes en laat je kind het woord hardop schrijven of nazeggen.
3. Korte Dictees of Oefenzinnen
- Maak een zin met het weetwoord, bijvoorbeeld: “Ik bestel een chocolade-ijsje.”
- Laat je kind die zin overschrijven of probeer het uit het hoofd te laten opschrijven.
- Check daarna samen de spelling.
4. Visuele Hulpmiddelen
- Hang een poster op in de keuken of woonkamer met moeilijke woorden, zodat je kind ze vaak tegenkomt.
- Gebruik kleuren om lastige letters of lettergrepen te benadrukken (bijvoorbeeld “ch-o-co-la-de”).
5. Verzamel Ze in een “Weetwoorden-Schrift”
- Hou bij welke woorden je kind regelmatig fout spelt.
- Maak samen een speciaal schrift of mapje voor weetwoorden.
- Elke keer dat je kind op zo’n moeilijk woord stuit, kan het meteen in het schrift worden opgenomen.
Belang voor Ouders en Kind
Door weetwoorden te oefenen, ontwikkelt je kind een gevoel voor frequente woorden die vaak in teksten voorkomen. Bovendien leren ze vaardigheden als doorzettingsvermogen (soms moet je het nu eenmaal “uit je hoofd” leren) en precisie (elke letter telt, niets is aan het toeval overgelaten).
Praktische Tips voor Thuis
-
Speel “Memory” met Woorden
Maak paren van kaartjes met het moeilijke woord. Op beide staat hetzelfde woord, maar misschien in verschillende kleuren of handschriften. Zo herhaalt je kind tijdens het spel herhaaldelijk de schrijfwijze van het woord. -
Geduld en Positiviteit
Weetwoorden kunnen een bron van ergernis zijn, maar met positieve aanmoediging kom je het verst. Laat je kind zien dat fouten maken juist deel is van het leerproces.
Conclusie
Bij weetwoorden kun je geen vaste regel gebruiken of een klanktruukje toepassen: je moet hun spelling gewoon van buiten leren. Dat klinkt misschien ontmoedigend, maar door herhaling, visuele hulpmiddelen en regelmatige oefening kan je kind al snel een solide woordenschat opbouwen. En vergeet niet: elke taal heeft zijn eigen “rare” woorden — het is een kwestie van wennen en weten!
Veel succes en plezier bij het ontdekken en onthouden van weetwoorden!