Heb je ooit een gesprek gehad waarbij je je echt gehoord voelde? Waar de ander niet alleen knikte maar ook precies begreep wat je probeelde te zeggen? Dat, mijn beste lezer, is de magie van reflectief luisteren. Het gaat verder dan alleen horen wat de ander zegt; het is een actieve luistervaardigheid waarbij de luisteraar de boodschap van de spreker opvangt, erover nadenkt, en deze vervolgens bevestigt. En raad eens? Het heeft niet alleen magische effecten in gesprekken maar is ook een waardevolle basis voor begrijpend lezen.
Voorbeeld: Een Verhaal om niet te Vergeten
Stel je voor, je kind komt thuis met een verhaal over wat er die dag op school is gebeurd. Je luistert, knikt, en zegt dan: “Dus, als ik het goed begrijp, voelde je je een beetje buitengesloten toen je vrienden zonder jou gingen voetballen?” Dit is reflectief luisteren. Je hebt niet alleen de feiten herhaald, maar je hebt ook de gevoelens en onderliggende boodschap van je kind erkend.
Waarom Het Belangrijk Is
Reflectief luisteren bouwt niet alleen bruggen in communicatie tussen mensen, maar legt ook een fundament voor begrijpend lezen. Het leert kinderen om verder te kijken dan de woorden op papier en te begrijpen wat de schrijver echt probeert te zeggen. Het helpt hen om de diepere betekenis achter teksten te begrijpen en hun eigen gevoelens en gedachten hierover te formuleren.
Hoe het Werkt
Actief Luisteren: De eerste stap in reflectief luisteren tijdens het lezen is actief luisteren naar de tekst. Dit betekent volledige aandacht voor wat er gelezen wordt, zonder afleiding.
Verwerking: Vervolgens gaat het om het verwerken van wat je leest. Dit houdt in dat je nadenkt over de onderliggende boodschap en gevoelens die de tekst probeert over te brengen.
Reflectie: De volgende stap is het reflecteren op wat je gelezen hebt, door te herhalen (in eigen woorden) wat de kerngedachte of het gevoel van de tekst is.
Respons: Ten slotte is respons geven belangrijk. Dit kan in de vorm van het stellen van vragen, het uiten van eigen gevoelens over de tekst of het verbinden van de tekst met eigen ervaringen.
Tips voor Effectief Gebruik
- Gebruik pauzes in het lezen: Grijp momenten van stilte aan om te reflecteren en bespreken wat er gelezen is.
- Stel open vragen: Moedig je kind aan om na te denken door vragen te stellen die verder gaan dan alleen ‘ja’ of ‘nee’.
- Gebruik “ik hoor dat je zegt…”: Deze zin kan helpen om gedachten te structureren en begrip te tonen.
Valkuilen of Veelgemaakte Fouten
Veelgemaakte fouten bij reflectief luisteren zijn het te snel geven van eigen meningen of oplossingen, of het alleen focussen op de feitelijke informatie zonder aandacht voor onderliggende gevoelens of thema’s. Probeer in plaats daarvan eerst volledig te begrijpen wat de tekst of spreker echt zegt.
Samenvatting
Reflectief luisteren is een krachtige tool, niet alleen in persoonlijke gesprekken maar ook als onderdeel van begrijpend lezen. Het helpt kinderen om de diepere lagen van teksten te begrijpen en stimuleert empathie en kritisch denken. Door actief te luisteren, te verwerken, te reflecteren en te reageren, kunnen kinderen hun leesvaardigheid naar een hoger niveau tillen. Het mooie is, reflectief luisteren is een vaardigheid die met een beetje oefening door iedereen kan worden gemasterd.
